تعمیرکار آبگرمکن فردی آموزش دیده است که از تمام اجزای سازنده آبگرمکن مطلع است. برای همه ما اتفاق افتاده که تنها با گفتن مشکل آبگرمکن خود به تعمیرکار آبگرمکن، وی به سرعت به نقص فنی آبگرمکن ما و اینکه این نقص در کدام قسمت و کدام قطعه اتفاق افتاده، پی می برد. این مسأله به شناخت، تجربه و آموزش های پی در پی این افراد بازمی گردد. در این مطلب قصد داریم به معرفی انواع آبگرمکن های مورد استفاده در منازل بپردازیم و سپس مشکلاتی را که ممکن است برای این تجهیزات به وجود بیاید برشمریم و سپس شغل تعمیرکار آبگرمکن را مورد بررسی قرار دهیم.
آبگرمکن ها را به لحاظ محل قرارگیری و نصب به دو دسته ی دیواری و زمینی (منبعی) تقسیم می کنند. همچنین این تجهیزات را به لحاظ استفاده از سوخت یا نیروی محرک، در گروه های برقی، گازی، زغالی، نفتی و خورشیدی قرار می دهند. حتماً اطلاع دارید که استفاده از آبگرمکن های گازی و برقی با درصد بالایی در واحدها و منازل مسکونی رایج است. بنابراین موضوع مورد بررسی ما نیز در این نوشته به آبگرمکن های دیواری و زمینی (منبعی) اختصاص خواهد یافت.
بنابراین و طبق گفته های بالا آبگرمکن هایی که در منازل عموم افراد وجود دارد در چهار طبقه دسته بندی می شود:
- آبگرمکن دیواری برقی
- آبگرمکن دیواری گازی
- آبگرمکن زمینی (منبعی) برقی
- آبگرمکن زمینی (منبعی) گازی
آبگرمکن های دیواری معمولاً به صورت برقی در منازل رایج هستند و آبگرمکن های زمینی (مبنعی) نیز معمولاً به صورت گازی در اکثریت منازل به چشم می خورند.
آبگرمکن دیواری
از این آبگرمکن ها بیشتر در آپارتمان ها و منازل مسکونی که فضای زیادی برای قرار دادن آبگرمکن های زمینی ندارند استفاده می شود. این آبگرمکن ها هیچ فضایی را بر روی زمین اشغال نمی کنند. در دسترس بودن آبگرم به صورت دائم و مستمر از مزایای استفاده از این آبگرمکن ها است.
یکی از مهم ترین ویژگی هایی که یک آبگرمکن دیواری باید داشته باشد این است که با فشار کم آب به صورت هماهنگ عمل کند. به همین منظور آبگرمکن های دیواری مختلفی تولید و به بازار عرضه شده اند که می تواند با کم ترین فشار آب حتی به اندازه فشار آب شیر یک سماور در حین پر کردن یک لیوان، کارایی و عملکرد خود را حفظ کنند. از این گونه آبگرمکن ها در مناطقی که با مشکلات ناشی از نوسانات فشار آب مواجه هستند، استفاده بیشتری می شود.
آبگرمکن هایی دیواری گازی باید دارای سیستم ایمنی بالا باشند. ایمنی تجهیزات گازسوز باید به گونه ای طراحی شوند که دارای سیستم قطع کننده ی گاز باشند. این مهم در آبگرمکن های دیواری گازی باید با استفاده از کلید حرارتی بر روی مبدل و کلید حرارتی بر روی کلاهک تعدیل، تأمین شود. برخی دیگر از آبگرمکن های دیواری گازی وجود دارند که با استفاده سیستم های هوشمند قطع گاز، ایمنی بالاتری دارند.
آبگرمکن ها تجهیزاتی هستند که همواره در تماس با آب هستند و باید دارای طول عمر منطقی و قابل انتظار باشند تا برای مدت مدید مورد استفاده واحدها و منازل مسکونی قرار گیرند. رسوب املاح آب می تواند ظرف ها و لوله های مبدل آبگرمکن را مسدود سازند و مسدود شدن این موارد به آبگرمکن فشار آورده و موجب کاهش کارایی و طول عمر دستگاه می شود. یکی از انواع خرابی هایی که به یک تعمیرکار آبگرمکن گزارش می شود، خرابی های ناشی از رسوب املاح آب در ظروف و لوله های آبگرمکن است. آبگرمکن هایی که به فرایند توربولاتور مجهزاند، در مقابل رسوب املاح آب مقاوم اند. استفاده از توربولاتور در مبدل آبگرمکن مانع از رسوب و ته نشینی سریع آب درون لوله ها می شود.
قطعات آبگرمکن دیواری
کلاهک تعدیل: این قطعه هدایت جریان هوا را بر عهده دارد و احتراق را به دودکش هدایت می کند. کلاهک تعدیل کمک می کند سرعت مکش کم و زیاد شود و در افزایش راندمان آبگرمکن دیواری نقش بسزایی دارد.
صفحه پشت: با استفاده از این صفحه آبگرمکن بر روی دیوار نصب می شود.
مبدل: این قطعه از لوله های مسی و پره های حرارتی تشکیل شده است. مبدل به تبادل گرما در آبگرمکن ها کمک می کند. آب از درون لوله های مسی عبور می کند و حرارت ناشی از شعله های مشعل به آن انتقال می یابد.
رگولاتور آب: این قطعه به منظور ثابت نگه داشتن خروج آب و خارج کردن فشار آب در آبگرمکن تعبیه شده است.
رگولاتور گاز: رگولاتور گاز وظیفه ی وارد کردن گاز به آبگرمکن را برعهده دارد. این وسیله مقدار اشتعال مشعل را نیز تأمین می کند. یکی دیگر از مشکلاتی که به تعمیرکار آبگرمکن گزارش می شود، ناشی از روشن نشدن مشعل و در واقع عمل نکردن رگولاتور گاز است.
سوپاپ اصلی گاز: وظیفه ی این قطعه باز و بسته کردن مسیر گاز در زمان بسته شدن آب به رابط چند راهه است.
شیر پروانه ای: این شیر میزان گاز ورودی به رگولاتور گاز و رابط چند راهه مشعل را محدود و آن را تنظیم می کند.
آبگرمکن زمینی (منبعی)
آبگرمکن زمینی را با نام هام های ایستاده و مخزنی می شناسیم. این آبگرمکن ها بیشتر در منازل ویلایی و یا منازلی که متراژ بالایی دارند مورد استفاده قرار می گیرند.
استفاده از آبگرمکن زمینی در مناطقی که سختی آب مشکلات عدیده ای را برای استفاده از آبگرمکن دیواری به وجود می آورد، رایج است. دلیل رسوب گیری آبگرمکن های دیواری استفاده از مبدل هایی با لوله هایی از جنس مس است که باعث می شود آبگرمکن زود به زود تشکیل رسوب دهد.
استفاده از آبگرمکن های زمینی مشکلی را با میزان فشار آب ایجاد نمی کند. این آبگرمکن ها با فشار کم آب نیز به درستی عمل می کنند.
در حین استحمام و یا در زمان استفاده طولانی مدت از آب گرم تنظیم درجه حرارت در این آبگرمکن ها تغییری نمی کند.
هیچ یک از انواع آبگرمکن های دیواری یا زمینی نسبت به دیگری مزیت یا برتری ندارند و بهتر است در حین خرید تمام جوانب و پارامترها را بسته به شرایط خود در نظر بگیریم.
قطعات آبگرمکن زمینی
کلاهک تعدیل: این قطعه در مسیر خروج احتراق از آبگرمکن قرار دارد و وظیفه ی آن ایجاد ثبات در شعله ی مشعل و احتراق می باشد.
صفحه یا بشقابک مانع (حرارت گیر): این قطعه درون دودکش آبگرمکن زمینی قرار می گیرد و وظیفه ی آن کاهش خروج گرما از دودکش است و بنابراین میزان گرمای بیشتری به آب انتقال می یابد.
مشعل: از این قطعه برای احتراق از شیر کنترل گاز استفاده می شود و محل نصب آن زیر دودکش آبگرمکن مخزنی است.
شیر کنترل گاز ترموستاتیک: از این قطعه به منظور خاموش و روشن کردن مشعل استفاده می شود.
میله ی آنُد منیزیم: این میله بر روی مخزن نصب می شود و از آن برای حفاظت کاتدی جداره ی داخلی مخزن استفاده می شود.
شر اطمینان: از این شیر در جهت پیشگیری و ممانعت از خطرات احتمالی در اثر افزایش فشار و دمای مخزن استفاده می شود.
ترمومتر: این قطعه برای نمایش آب داخل مخزن یا دمای سطح خارجی مخزن بر روی بدنه ی آبگرمکن زمینی تعبیه شده است.
مشکلات مرسوم در آبگرمکن دیواری
- جرقه نزدن
- گرم شدن بیش از اندازه آب
- گرم نشدن آب
- نوسان درجه حرارت آب
- تنظیم نشدن دما
- خاموش شدن شعله
مشکلات مرسوم در آبگرمکن زمینی
- چکه کردن آب از بالای آبگرمکن
- چکه کردن آب از پایین آبگرمکن
- گرم نشدن آب
- میزان کم آب گرم
- دمای بیش از حد آب
- گرم شدن آب پس از گذشت مدت زمان طولانی
- فشار کم آب
- خاموش شدن آبگرمکن و یا خاموش شدن پیلوت آن
- روشن نماندن پیلوت آبگرمکن
- شنیده شدن صدا از سمت آبگرمکن
- خروج آب با رنگ متفاوت (به شکل زنگ زده)
- بوی غیر عادی آب
تمامی این مشکلات نشأت گرفته از نقص های فنی در قطعات و سیستم درونی این آبگرمکن ها است که تعمیرکار آبگرمکن تنها با گفتن یک جمله به آن پی می برد.
معرفی شغل تعمیرکار آبگرمکن
تعمیر آبگرمکن دیواری یکی از دوره های آموزشی زیر مجموعه ی رشته ی تأسیسات است. گستردگی تأسیساتی که یک تعمیرکار آبگرمکن با آن سر و کار دارد به سیستم آبگرمکن هایی که درون منازل و واحدهای مسکونی که فاقد موتورخانه هستند محدود می شود. دوره های آموزشی تعمیرکار آبگرمکن علاوه بر مراکز دولتی در مراکز آموزش فنی و حرفه ای نیز برگزار می شود.
این شغل با ماشاغلی از قبیل تعمیرکار پکیج، لوازم خانگی گازسوز، تأسیسات حرارت مرکزی و لوله کشی آب سرد و گرم در ارتباط است و در سیستم ساختمان هایی که فاقد موتورخانه مرکزی هستند کاربرد دارد.
مباحث و اعمالی که یک تعمیرکار آبگرمکن باید به آن اشراف داشته باشد، عبارت اند از:
- ساخت، سرهم بندی، همگذاری و تعمیر دیگ های بخار ثابت و آبگرمکن های خانگی
- قرار دادن سازه ها یا صفحات فلزی در یک صف و بر طبق یک طرح قبلی برای سوار کردن مخازن و شبکه ها روی شعله آبگرمکن
- استفاده از انواع ابزارهای دستی و برقی
- شاغول لوله کشی، تراز، گوه و گیره ها و اتصالات فلزی
- کمک در آزمایش لوله های سرهم بندی شده
- پاکسازی آبگرمکن ها و شعله ی آن ها
- بررسی و تعمیر اجزای مختلف آبگرمکن
دانش لازم برای انتساب به شغل تعمیرکار آبگرمکن
افرادی که این حیطه شغلی را برای خود برگزیده اند باید از علم مکانیک در حد شناخت ماشین آلات و ابزارها و نحوه ی استفاده، نگهداری و تعمیر آن ها برخوردار باشد.
مواد و انواع رفتار آن ها باید توسط تعمیرکار آبگرمکن شناخته شوند. مثلا او باید بداند گاز دارای چه خصوصیاتی است و رفتار از خود نشان می دهد.
خدمات مشتریان و پرسنل: تعمیرکار آبگرمکن باید شیوه ی صحیح خدمات دهی و برخود با مشتری را به طور کامل بداند و همچنین باید بداند که با دیگر پرسنل کاری، مدیریت و یا افراد تحت امر خود چگونه رفتار کند.
بکارگیری اصول، فنون، رویه ها و تجهیزات به صورت کاملاً درست و مهندسی شده در حیطه شغلی دانش دیگری است که این افراد باید از آن بهره گیری کنند.
ریاضیات و محاسبات ای افراد نیز باید در سطح بالایی باشد چرا که در بسیاری از مباحث فنی و ایمنی شغلی خود به آن احتیاج دارند.
تعمیرکار آبگرمکن باید شمّ مسأله یابی فوق العاده ای داشته باشد تا بلافاصله پس از شنیدن اظهارات در رابطه با مشکل ابگرمکن به نقص فنی آن پی ببرد. همچنین توانایی گوش دادن و درک شفاهی این افراد باید بالا باشد تا با دقت بتوانند به اظهاراتی که درباره تجهیزات و انواع آبگرمکن ها ارائه می شود، گوش فرا دهند و سپس در ذهن خود شروع به عیب یابی و جستجو درباره ی نقص فنی کنند.
ثبات دست و بازو برای تمرکز و دقت در عملکرد در حین تعمیر و خدمات رسانی بسیار مهم است. همچنین چالاکی دست نیز در رفع و رجوع کردن مشکلات و خرابی ها مهم خواهد بود.
دید نزدیک تعمیرکار آبگرمکن باید بسیار عالی باشد تا این افراد بتوانند توانایی دیدن ریزترین جزئیات را داشته باشند.
تعمیرکار آبگرمکن در کرج و تهران
گسترش فضای شهری شهرهای تهران و کرج این دو شهر را تبدیل به کلان شهرهای پرجمعیت ایران کرده است. آپارتمان هایی با تعداد طبقات متعدد که در هر طبقه ی آن ها تعدادی واحد مسکونی وجود دارد. بسیاری از این آپارتمان ها بدون استفاده از سیستم موتورخانه مرکزی و به صورت مستقل و با استفاده از انواع آبگرمکن ها، آب گرم مورد نیاز واحد مسکونی خود را تأمین می کنند. تعمیرکار آبگرمکن در کرج و تهران شغلی است با تقاضای بسیار. کرج و تهران دو شهر همجوار هستند و به منظور رفع و رجوع کردن بسیاری از مشکلاتی که در سطح شهر به وقوع می پیندند می تواند نیاز به تأمین تکنسین از شهر همجوار خود داشته باشد. بنابراین تعمیرکاران آبگرمکن در کرج و تهران بین این دو شهر در رفت و آمدهای کاری هستند و نیاز عامه ی مردم به تعمیرکار آبگرمکن را در سطح هر دو شهر کرج و تهران تأمین می کنند.
